Difference between revisions of "joz"
(Pywikibot 6.0.0) |
m (adding examples from phrase lists) |
||
Line 9: | Line 9: | ||
pierwotnego gen. *mene z dat. *тьпё), dat. *тьпe, *ìсъ шъпё, *mi, acc. *menc II *mbne (ta ostatnia postać pod wpływem tematu pierwotnego dat.), *те, *mą, instr. *śъ mbnoję: por. poi. ja, stpol. też jaz, gen.-dat.-acc. mnie, enklityczny dat. mi, enklityczny acc. mię, instr. mną, kasz. jo, gen. mńe, dat. mje, acc. mją, mńe, instr. mną, słi. jau̯, gen.-dat.-loc. mjie, instr. rnnöą, dł. ja, gen. mńo, dat. mńe, acc. mńe ||mńo, instr. mmi, gł. ja, gen. mje, mnje, dat. mm, mi, instr. mnu, cz. ja, stcz. jaz, gen. mne, dat. mne || mi, acc. mne || me, instr. mnou, sła. ja, słe. ja || jaz, sch. ja, scs. aZъ || jam, gen. mene, dat. тьпё, acc. тепе || mę, instr. monoję, bg. аз, maced. jac, dat. мене || ми, acc. мене || ме, ros. я, ukr. я, br. я. | pierwotnego gen. *mene z dat. *тьпё), dat. *тьпe, *ìсъ шъпё, *mi, acc. *menc II *mbne (ta ostatnia postać pod wpływem tematu pierwotnego dat.), *те, *mą, instr. *śъ mbnoję: por. poi. ja, stpol. też jaz, gen.-dat.-acc. mnie, enklityczny dat. mi, enklityczny acc. mię, instr. mną, kasz. jo, gen. mńe, dat. mje, acc. mją, mńe, instr. mną, słi. jau̯, gen.-dat.-loc. mjie, instr. rnnöą, dł. ja, gen. mńo, dat. mńe, acc. mńe ||mńo, instr. mmi, gł. ja, gen. mje, mnje, dat. mm, mi, instr. mnu, cz. ja, stcz. jaz, gen. mne, dat. mne || mi, acc. mne || me, instr. mnou, sła. ja, słe. ja || jaz, sch. ja, scs. aZъ || jam, gen. mene, dat. тьпё, acc. тепе || mę, instr. monoję, bg. аз, maced. jac, dat. мене || ми, acc. мене || ме, ros. я, ukr. я, br. я. | ||
Pierwotne postacie przedstawiały się najprawdopodobniej następująco: nom. *jaza (*ja jest nowsze, wtórne jest też *aźъ, do którego sprowadzają się formy scs. i bg.), gen. *mene (w językach zach.-słow. pod wpływem dat. też z wokalizmem zredukowanym, obok połab. тапе por. poi. mnie, cz. mne), dat. *mme, enklityczne *mi, acc. *mę (ortoto- niczne) i *me (enklityczne), natomiast *mene jest wtórnym użyciem pierwotnego gen. w funkcji acc. na wzór rzeczowników męskich żywotnych, instr. *mmojQ, loc. *тьпё. | Pierwotne postacie przedstawiały się najprawdopodobniej następująco: nom. *jaza (*ja jest nowsze, wtórne jest też *aźъ, do którego sprowadzają się formy scs. i bg.), gen. *mene (w językach zach.-słow. pod wpływem dat. też z wokalizmem zredukowanym, obok połab. тапе por. poi. mnie, cz. mne), dat. *mme, enklityczne *mi, acc. *mę (ortoto- niczne) i *me (enklityczne), natomiast *mene jest wtórnym użyciem pierwotnego gen. w funkcji acc. na wzór rzeczowników męskich żywotnych, instr. *mmojQ, loc. *тьпё. | ||
+ | == Beispiele / Przykłady == | ||
+ | {| class="wikitable" | ||
+ | | style="width:45%"|PLB | ||
+ | | style="width:45%"|DE/FR | ||
+ | | style="width:10%"| | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[cą]] [[ait]] [[kå]] [[büzĕ]] [[daisko|daiste]] | ||
+ | |Ich will zum Tisch des Herrn gehen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[boit|jis]] [[storĕ]] | ||
+ | |Ich bin alt | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[cü|cig]] [[boit|ją]] '''[[joz|mene]]''' [[vit]] [[büg]]o [[voizar'ăl|voizărenă]] | ||
+ | |Diß ist mir von Gott ausersehen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[cą]] [[pict]] [[st'aibă|st’aibų]] | ||
+ | |Ich will Brodt backen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[rict|ricål]]-[[vån|mĕ]] | ||
+ | |Ich habe ihm befohlen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[aiplotĕ|aiplotai]]-'''[[joz|mĕ]]'''! | ||
+ | |Bezahle mir | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[aiplotĕ|aiplot]] '''[[joz|mene]]'''! | ||
+ | |Bezahle mir | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]], HB1 | ||
+ | |- | ||
+ | |[[bedą|bed(e)]] [[zo]] '''[[joz|mą]]''' | ||
+ | |Bitte für mich | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[ni]] [[cają|cajă]] [[nic]] | ||
+ | |Ich fühle nichts | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[cą]] [[komot]] | ||
+ | |Ich will erscheinen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[aipaustål|aipaustaix]] | ||
+ | |Ich habe fallen laßen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[flaitot|flaitą]] | ||
+ | |Ich flöte | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[flaitot|flaitol]] | ||
+ | |Ich habe geflötet | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[ait|aidą]] [[vå]] [[vågord|vågărd]] | ||
+ | |Ich gehe im Garten | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[pait|pają]] [[tüj]]ą [[våx'ötų]] | ||
+ | |Ich trincke deine Gesundheit | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[tåi]] [[ni]] [[ganăm|ganăs]] '''[[joz|mene]]''' | ||
+ | |Du gönnest mirs nicht | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[rict|ricai]]-'''[[joz|mĕ]]''' | ||
+ | |Hersagen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[tåi]] [[rict|ricai]]-'''[[joz|mĕ]]'''! | ||
+ | |Sage her | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[nexăt|nexăm]] [[ol'ă|olon’ă]] | ||
+ | |Ich laße holen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[znot|znojĕs]] '''[[joz|mane]]'''? | ||
+ | |Kenst du mich | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[brind'ot|bringol]] [[müj]]ą [[klogă|klogų]] | ||
+ | |Ich bringe meine Klage an | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[müg|müzĕs]]? [[je]], '''[[joz]]''' [[müg]]* | ||
+ | |Kannst du? Ja ich kan | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[dot|doi]] '''[[joz|mene]]''' [[hepoak]]* | ||
+ | |gib mir einen Kuß | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[visaipait-să|visaip]] '''[[joz|manĕ]]'''! | ||
+ | |Küße mich | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[sm'ot-să|smėją-să]] | ||
+ | |Ich lache | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[cą]] [[nexăt]] | ||
+ | |Ich wills laßen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[ni]]-[[cą|c(ą)]] [[nexăt]] | ||
+ | |Ich wills nicht laßen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[boit|jis]] [[zaivĕ]] | ||
+ | |ich lebe | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]], HB1, B2, C | ||
+ | |- | ||
+ | |[[sl'od]] '''[[joz|manĕ]]''' [[komot|komă]] | ||
+ | |Nachfolger | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[tåi]] [[ni|ne]]-[[met|măs]] [[met]] [[drauʒĕ|drauʒĕx]] [[büg|büd’üv]] [[likåm]] '''[[joz|manĕ]]''' | ||
+ | |Du solt nicht haben anere Götter neben mir | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[xornĕt|xorną]]-[[sibĕ|să]] | ||
+ | |Ich ernehre | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[vån]] [[plogol|plogălai]]-'''[[joz|mĕ]]'''* | ||
+ | |Er plagt mich | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[met|mom]] [[sijot]] | ||
+ | |Ich muß säen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[sijot|sijol]] | ||
+ | |Ich habe gesäet | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[rict|ric]] '''[[joz|mene]]'''! | ||
+ | |Sage mir | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[šlaxtot|šlaxtăm]] | ||
+ | |Ich schlachte | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[šlaxtot|šlaxtol]] | ||
+ | |Ich habe geschlachtet | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[cą|cis]] [[ai]] '''[[joz|manĕ]]''' [[såpăt]]? | ||
+ | |Wollt ihr bey mir schlaffen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[ni]]-[[cą|c(ą)]] [[ai]] [[tåi|tibĕ]] [[såpăt]] | ||
+ | |Ich will nicht bey euch schlaffen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[zarăt|zarĕs]] [[no]] '''[[joz|mą]]''' | ||
+ | |Siehest du auf mich | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[zarăt|zarą]] [[voisĕk]] | ||
+ | |Ich sehe in die Höhe | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[zarăt|zarą]] [[kå]] [[zim'ă|zimai]] | ||
+ | |Ich sehe niederwärts | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[püstovĕ|püstovai]]-'''[[joz|mĕ]]'''! | ||
+ | |Put (it) to him! [No doubt refers to putting one’s foot in front of somebody to trip him] | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[stovĕ|stovai]]-'''[[joz|mĕ]]''' [[nügă|nügų]] [[för|vör]]! | ||
+ | |den Fuß fürsetzen, wenn mann einen will zufallen machen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[p'ot|püją]] | ||
+ | |Ich singe | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[p'ot|p’ol]] | ||
+ | |Ich habe gesungen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[cą]] [[pesĕn|pesnai]] [[p'ot]] | ||
+ | |Ich will Lieder singen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[så]] '''[[joz|manų]]''' [[te-don|te-done]] [[met]] | ||
+ | |Mit mir zuthun haben | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[ni|ne]] [[met|măm]] [[så]] [[vån|nĕm]] [[te-don]] | ||
+ | |Ich habe nichts mit ihm zuthun | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[cą]] [[sådăt]] | ||
+ | |Ich wills thun | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[nexăt|nexol]]-'''[[joz|mĕ]]''' | ||
+ | |Überlaßen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[boroi|boroj]]-'''[[joz|mĕ]]'''! | ||
+ | |Verwahre mich | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[moit|mål]]-[[sibĕ|să]] | ||
+ | |Ich habe mich gewachsen | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[ni]] [[bülĕ|büli]]-'''[[joz|mĕ]]''' [[nic]] | ||
+ | |Es thut mir gantz nichts Weh | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[plokăt|plocą]] | ||
+ | |Ich weine | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[vån]] [[zåglĕ|zaglĕ]] [[no]] '''[[joz|mą]]''' | ||
+ | |Er ist böse auf mich | ||
+ | |[[Repositorium:Hennig|H]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[je|ja]], '''[[joz|jo]]''' [[cą|că]] [[ait]] [[vå]] [[vågord|vågărd]] | ||
+ | |Voulons nous aller au jardin | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[cą]] [[kå]] [[jădai|jedai]] [[ait]] | ||
+ | |Voulez Vous manger | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[boit|bålă]] [[au]] [[jădai]] | ||
+ | |Je viens de manger | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[boit|bålă]] [[pajonĕ]]* | ||
+ | |J’ay bû | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[t'ödrăt|t'ödrăl]] [[al]] | ||
+ | |J’ay parlé | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[pl'ųsăt|pl'ųsăl]] [[al]] | ||
+ | |J’ay dansé | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[plokăt|plokol]] | ||
+ | |Je pleurts | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[cą]] [[flaitot|flaitonĕ]]* | ||
+ | |Nous avons sifflé | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[p'ot|p'ol]] | ||
+ | |Vous avez chanté | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[cą]] [[ait]] [[kå]] [[büzĕ|büză]] [[daisko]]* | ||
+ | |Nous irons à la Cene | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[voiknĕt|voik]] [[venst'ĕ]] [[gornĕt]] | ||
+ | |J’ay appris à parler Vandale | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[cą]] [[ait]] [[pisot]] | ||
+ | |Je veux pisser | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[cą]] [[ait]] [[kokot]] | ||
+ | |Je veux aller à la selle | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[cą]] [[ait]] [[spacir'ot]] | ||
+ | |Je veux me pourmener à cheval | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[zarăt|zarą]] [[voisĕk]] | ||
+ | |Haut | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[zarăt|zarą]] [[kå]] [[zim'ă|zimai]] | ||
+ | |Bas | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[sm'ot-să|smėją-să]] | ||
+ | |Je ry | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[zaimă]] [[boit|ją]]-'''[[joz|mĕ]]''' | ||
+ | |Nous avons froid | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[ni]] [[cą|c(ą)]] [[såpăt|såpot]] | ||
+ | |I do not want to sleep (Voulez vous coucher avec moy?) | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[ni]] [[bülĕ|büli]]-'''[[joz|mĕ]]''' [[nic]] | ||
+ | |Je me porte bien | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[ni]] [[ganăm|gănos]]-'''[[joz|mĕ]]''' [[nic]] | ||
+ | |You are my enemy = You do not envy me at all (Tu es mon enemy) | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[ni]] [[cą]] [[nexăt]] | ||
+ | |Je feray cela | ||
+ | |[[Repositorium:Pfeffinger|Pf]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[ni]] [[cą|c(ą)]] [[såpăt|såpot]] | ||
+ | |I do not want to sleep (Wolt ihr bei mir schlaffen?) | ||
+ | |[[Repositorium:Vocabularium Venedicum|Vand]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[zarăt|zarą]] [[voisĕk]] | ||
+ | |Hoch | ||
+ | |[[Repositorium:Vocabularium Venedicum|Vand]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[zarăt|zarą]] [[kå]] [[zim'ă|zimai]] | ||
+ | |Niedrig | ||
+ | |[[Repositorium:Vocabularium Venedicum|Vand]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[sm'ot-să|smėją-să]] | ||
+ | |Ich lache | ||
+ | |[[Repositorium:Vocabularium Venedicum|Vand]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[zaimă]] [[boit|ją]]-'''[[joz|mĕ]]''' | ||
+ | |Wir frieren | ||
+ | |[[Repositorium:Vocabularium Venedicum|Vand]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[cą]] [[vå]] [[vågord|vågărd]] [[ait]] | ||
+ | |I want to go to the garden (Wollen wir in den Garten gehen?) | ||
+ | |[[Repositorium:Vocabularium Venedicum|Vand]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[cą]] [[ait]] [[kå]] [[jădai|jedai]] | ||
+ | |I want to go eat (Wolt ihr eßen) | ||
+ | |[[Repositorium:Vocabularium Venedicum|Vand]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[pait|pålă]] [[nină|nenă]] | ||
+ | |I was just drinking (Habt ihr getruncken?) | ||
+ | |[[Repositorium:Vocabularium Venedicum|Vand]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[t'ödrăt|t'ödrăl]] [[al]] | ||
+ | |Ich habe geredet | ||
+ | |[[Repositorium:Vocabularium Venedicum|Vand]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[pl'ųsăt|pl'ųsăl]] [[al]] | ||
+ | |I have already danced (Du hast getantzet) | ||
+ | |[[Repositorium:Vocabularium Venedicum|Vand]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[plokăt|plokol]] | ||
+ | |I have cried (Er hat geweinet) | ||
+ | |[[Repositorium:Vocabularium Venedicum|Vand]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[cą]] [[flaitot]] | ||
+ | |I want to play the flute (Wir haben geflötet) | ||
+ | |[[Repositorium:Vocabularium Venedicum|Vand]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[p'ot|pol]] | ||
+ | |I have sung (Ihr habt gesungen) | ||
+ | |[[Repositorium:Vocabularium Venedicum|Vand]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[cą]] [[ait]] [[kå]] [[büzĕ|büză]] [[daisko]]* | ||
+ | |I want to go to Communion (Ich wil zum Nachtmal gehen) | ||
+ | |[[Repositorium:Vocabularium Venedicum|Vand]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|minĕ]]''' [[dovĕ]] [[tų]] [[glåd]] | ||
+ | |Mich drückt Der Hunger | ||
+ | |[[Repositorium:Schultze|PS]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz]]''' [[met|mom]] [[t'asåi|t'esåi]] [[ait]] [[püzarăt]] [[cü|cig]] [[tų]] [[knext]] [[t'autait|t'aitĕ]] | ||
+ | |Ich muß heim gehen zu sehen waß der knecht machet | ||
+ | |[[Repositorium:Schultze|PS]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[vån]] [[dovĕ]] '''[[joz|minĕ]]''' | ||
+ | |Er drückt mich | ||
+ | |[[Repositorium:Schultze|PS]] | ||
+ | |- | ||
+ | |'''[[joz|jo]]''' [[rict|ricą]] [[tåi|tibĕ]] | ||
+ | |ich sage Dir | ||
+ | |[[Repositorium:Schultze|PS]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[tåuct|tucĕ]] '''[[joz|minĕ]]''' | ||
+ | |stoßet mich | ||
+ | |[[Repositorium:Schultze|PS]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[dot|doi]]-'''[[joz|mĕ]]''' [[krauz|kraiz]] [[paivü]] | ||
+ | |Gebt mir einen Krug bier | ||
+ | |[[Repositorium:Anonymus|An]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[dot|doi]]-'''[[joz|mĕ]]''' [[prüpel]] | ||
+ | |Gib mir das Morgen brodt | ||
+ | |[[Repositorium:Anonymus|An]] | ||
+ | |} | ||
− | [[Category:Pronomina]][[Category:SEJDP]] | + | [[Category:Pronomina]][[Category:SEJDP]][[Category:Automatically generated examples]] |
Revision as of 17:53, 4 April 2021
Bedeutung / Znaczenie
- Pol. ja
Morphologie und Betonung / Morfologia i akcent
pron:
Etymologie / Etymologia
— *ja у *jazb, gen. *mbne (*forma powstała z kontaminacji pierwotnego gen. *mene z dat. *тьпё), dat. *тьпe, *ìсъ шъпё, *mi, acc. *menc II *mbne (ta ostatnia postać pod wpływem tematu pierwotnego dat.), *те, *mą, instr. *śъ mbnoję: por. poi. ja, stpol. też jaz, gen.-dat.-acc. mnie, enklityczny dat. mi, enklityczny acc. mię, instr. mną, kasz. jo, gen. mńe, dat. mje, acc. mją, mńe, instr. mną, słi. jau̯, gen.-dat.-loc. mjie, instr. rnnöą, dł. ja, gen. mńo, dat. mńe, acc. mńe ||mńo, instr. mmi, gł. ja, gen. mje, mnje, dat. mm, mi, instr. mnu, cz. ja, stcz. jaz, gen. mne, dat. mne || mi, acc. mne || me, instr. mnou, sła. ja, słe. ja || jaz, sch. ja, scs. aZъ || jam, gen. mene, dat. тьпё, acc. тепе || mę, instr. monoję, bg. аз, maced. jac, dat. мене || ми, acc. мене || ме, ros. я, ukr. я, br. я. Pierwotne postacie przedstawiały się najprawdopodobniej następująco: nom. *jaza (*ja jest nowsze, wtórne jest też *aźъ, do którego sprowadzają się formy scs. i bg.), gen. *mene (w językach zach.-słow. pod wpływem dat. też z wokalizmem zredukowanym, obok połab. тапе por. poi. mnie, cz. mne), dat. *mme, enklityczne *mi, acc. *mę (ortoto- niczne) i *me (enklityczne), natomiast *mene jest wtórnym użyciem pierwotnego gen. w funkcji acc. na wzór rzeczowników męskich żywotnych, instr. *mmojQ, loc. *тьпё.
Beispiele / Przykłady
PLB | DE/FR | |
jo cą ait kå büzĕ daiste | Ich will zum Tisch des Herrn gehen | H |
joz jis storĕ | Ich bin alt | H |
cig ją mene vit bügo voizărenă | Diß ist mir von Gott ausersehen | H |
jo cą pict st’aibų | Ich will Brodt backen | H |
joz ricål-mĕ | Ich habe ihm befohlen | H |
aiplotai-mĕ! | Bezahle mir | H |
aiplot mene! | Bezahle mir | H, HB1 |
bed(e) zo mą | Bitte für mich | H |
joz ni cajă nic | Ich fühle nichts | H |
jo cą komot | Ich will erscheinen | H |
joz aipaustaix | Ich habe fallen laßen | H |
joz flaitą | Ich flöte | H |
joz flaitol | Ich habe geflötet | H |
joz aidą vå vågărd | Ich gehe im Garten | H |
joz pają tüją våx'ötų | Ich trincke deine Gesundheit | H |
tåi ni ganăs mene | Du gönnest mirs nicht | H |
ricai-mĕ | Hersagen | H |
tåi ricai-mĕ! | Sage her | H |
joz nexăm olon’ă | Ich laße holen | H |
znojĕs mane? | Kenst du mich | H |
joz bringol müją klogų | Ich bringe meine Klage an | H |
müzĕs? je, joz müg* | Kannst du? Ja ich kan | H |
doi mene hepoak* | gib mir einen Kuß | H |
visaip manĕ! | Küße mich | H |
joz smėją-să | Ich lache | H |
jo cą nexăt | Ich wills laßen | H |
joz ni-c(ą) nexăt | Ich wills nicht laßen | H |
jo jis zaivĕ | ich lebe | H, HB1, B2, C |
sl'od manĕ komă | Nachfolger | H |
tåi ne-măs met drauʒĕx büd’üv likåm manĕ | Du solt nicht haben anere Götter neben mir | H |
joz xorną-să | Ich ernehre | H |
vån plogălai-mĕ* | Er plagt mich | H |
joz mom sijot | Ich muß säen | H |
joz sijol | Ich habe gesäet | H |
ric mene! | Sage mir | H |
joz šlaxtăm | Ich schlachte | H |
joz šlaxtol | Ich habe geschlachtet | H |
cis ai manĕ såpăt? | Wollt ihr bey mir schlaffen | H |
joz ni-c(ą) ai tibĕ såpăt | Ich will nicht bey euch schlaffen | H |
zarĕs no mą | Siehest du auf mich | H |
jo zarą voisĕk | Ich sehe in die Höhe | H |
jo zarą kå zimai | Ich sehe niederwärts | H |
püstovai-mĕ! | Put (it) to him! [No doubt refers to putting one’s foot in front of somebody to trip him] | H |
stovai-mĕ nügų vör! | den Fuß fürsetzen, wenn mann einen will zufallen machen | H |
joz püją | Ich singe | H |
joz p’ol | Ich habe gesungen | H |
jo cą pesnai p'ot | Ich will Lieder singen | H |
så manų te-done met | Mit mir zuthun haben | H |
joz ne măm så nĕm te-don | Ich habe nichts mit ihm zuthun | H |
jo cą sådăt | Ich wills thun | H |
nexol-mĕ | Überlaßen | H |
boroj-mĕ! | Verwahre mich | H |
joz mål-să | Ich habe mich gewachsen | H |
ni büli-mĕ nic | Es thut mir gantz nichts Weh | H |
joz plocą | Ich weine | H |
vån zaglĕ no mą | Er ist böse auf mich | H |
ja, jo că ait vå vågărd | Voulons nous aller au jardin | Pf |
jo cą kå jedai ait | Voulez Vous manger | Pf |
joz bålă au jădai | Je viens de manger | Pf |
joz bålă pajonĕ* | J’ay bû | Pf |
joz t'ödrăl al | J’ay parlé | Pf |
joz pl'ųsăl al | J’ay dansé | Pf |
joz plokol | Je pleurts | Pf |
jo cą flaitonĕ* | Nous avons sifflé | Pf |
joz p'ol | Vous avez chanté | Pf |
jo cą ait kå büză daisko* | Nous irons à la Cene | Pf |
joz voik venst'ĕ gornĕt | J’ay appris à parler Vandale | Pf |
jo cą ait pisot | Je veux pisser | Pf |
jo cą ait kokot | Je veux aller à la selle | Pf |
jo cą ait spacir'ot | Je veux me pourmener à cheval | Pf |
jo zarą voisĕk | Haut | Pf |
jo zarą kå zimai | Bas | Pf |
joz smėją-să | Je ry | Pf |
zaimă ją-mĕ | Nous avons froid | Pf |
joz ni c(ą) såpot | I do not want to sleep (Voulez vous coucher avec moy?) | Pf |
ni büli-mĕ nic | Je me porte bien | Pf |
ni gănos-mĕ nic | You are my enemy = You do not envy me at all (Tu es mon enemy) | Pf |
jo ni cą nexăt | Je feray cela | Pf |
joz ni c(ą) såpot | I do not want to sleep (Wolt ihr bei mir schlaffen?) | Vand |
jo zarą voisĕk | Hoch | Vand |
jo zarą kå zimai | Niedrig | Vand |
jo smėją-să | Ich lache | Vand |
zaimă ją-mĕ | Wir frieren | Vand |
jo cą vå vågărd ait | I want to go to the garden (Wollen wir in den Garten gehen?) | Vand |
jo cą ait kå jedai | I want to go eat (Wolt ihr eßen) | Vand |
joz pålă nenă | I was just drinking (Habt ihr getruncken?) | Vand |
joz t'ödrăl al | Ich habe geredet | Vand |
joz pl'ųsăl al | I have already danced (Du hast getantzet) | Vand |
joz plokol | I have cried (Er hat geweinet) | Vand |
jo cą flaitot | I want to play the flute (Wir haben geflötet) | Vand |
joz pol | I have sung (Ihr habt gesungen) | Vand |
jo cą ait kå büză daisko* | I want to go to Communion (Ich wil zum Nachtmal gehen) | Vand |
minĕ dovĕ tų glåd | Mich drückt Der Hunger | PS |
joz mom t'esåi ait püzarăt cig tų knext t'aitĕ | Ich muß heim gehen zu sehen waß der knecht machet | PS |
vån dovĕ minĕ | Er drückt mich | PS |
jo ricą tibĕ | ich sage Dir | PS |
tucĕ minĕ | stoßet mich | PS |
doi-mĕ kraiz paivü | Gebt mir einen Krug bier | An |
doi-mĕ prüpel | Gib mir das Morgen brodt | An |