naparăd

Bedeutung / Znaczenie

• Pol. najprzód, najpierw

Morphologie und Betonung / Morfologia i akcent

nfl:

Etymologie / Etymologia

— oimacja utworzona z przedrostka natego samego, 01У ^stepuje w superlatiwach (zob. *s# v. wa-), oraz рaШ *= perdb, poprzez pośrednie *ргeđъ. Samogłoska a po p narə 423 jest wtórna, por. Lehr-Spławiński, Gram noł « ^ -7 Jednak rekonstrukcja przez Lehm ч-пi •' ?. ’’ d o7- . , , . J pez Jjema-bpławmskiego vared nip jest uzasadniona w tej pozycji: redukcja * w э w o4atn“ei sylabie wiąże się z położeniem tej formy po przedroľkľ por. Kurylewicz, StPPS, I, s. 352 („ie ma podstaw do przyjmowania tu przyrmka *««, jak to czyni Lehr-Splawiński za Rostem: przyimek ten rozwinął się w połabskim w „o zob. s. v.; przytoczony w Gram. poi., s. 06, zapis m pamt w rzeczywistości w zabytkach połab. nie występuje i wzięty chyba został z indeksu Rosta). — Por. o podobnej budowie poi. najprzód 'w pierwszej kolejności, wyprzedzając (najczęściej w czasie) co innego; najpierw, przede wszystkim’, por. też naprzód 'przed siebie, wprzód, do przodu; najpierw, na początek’, stpol. tylko naprzód 'najpierw, na samym początku; wcześniej, uprzednio, z góry’, gł. najprjedy 'najprzód, najpierw’, cz. napred 'na przodzie; do przodu; naj- pienv* sła. wfvnvpfl ftk 5 fiłp -ììп/úГßíì. P.zPÄmfti ‘íiа/ùгßA vorwärts bg —-x-— , . напред 'ts.’, strus. napredo 'przeď, iшр'ёžь 'dalej, naprzód; uprzednio’, ros. dial. наперед 'ts.’, ukr. наперед napizód, wprzód; najpierw; przede wszystkim’, br. напéрад 'ts.’ — Formą pierwotną było *naperdo obok *mpmljb, formacja z przedrostkiem superlatywnym rozwinęła się wtórnie pod wpływem superlatiwów, przede wszystkim typu naj bp) v je’, wpływ ten ułatwiały niektóre znaczenia *парегđъ.